آفات وبیماری های گیلاس:

آفات:

مهمترین آفت در درخت گیلاس? مگس گیلاس است و بعد از آن به ترتیب کرم سفید ریشه?سرخرطومی?کنه قرمز?سوسک چوبخوار و شته است.

نکته مهم:در مبارزه با همه این آفات مبارزه فیزیکی(غیر شیمیایی) می تواند بسیار موثرتر از مبارزه شیمیایی باشد.

مبارزه فیزیکی:

1-از بین بردن علف های هرز و نظافت باغ به منظور ایجاد شرایط مناسب جهت رشد درختان

2.جمع آوری برگ و میوه های ریخته در پای درخت قبل از خروج لاروها از آنها و رفتن داخل خاک

3-شخم زدن پای درخت

نکته: همه اینکارها  محل و کانون زمستان گذرانی این آفات را از بین می برد و با برهم زدن سیکل زندگی آنها موجب نابودی آنها می شود

4- غرق آب کردن باغ در شبهای زمستان? چون تخم یا شفیره این حشرات در عمق خاک (3-5 سانتی متری) هستند ایجاد یخ در سطح باغ موجب نابودی تخم و شفیره ها می شود.

مگس گیلاس:

زمستان گزرانی این حشره به صورت شفیره و در عمق (3-5 سانتی متری)خاک است ودر فصل بهار به حشره بالغ(مگس) تبدیل می شود این مگس با خرطوم خود در سطح میوه نارس شکافی ایجاد کرده وبعد تخم گذاری می کند بعد از چند روز تخم به لارو تبدیل شده و وارد میوه می شود و موجب کاهش مرغوبیت میوه می گردد.

علامت بارز مگس گیلاس نقطه ای زرد رنگ در وسط بدن آن است.

مبارزه:

1.غیر شیمیایی:

 الف. مبارزه فیزیکی که در بالا گفته شده

ب.تله ها که آفات را به دام می اندازند(نوارهای رنگی چسبنده و فرمونی)

2.شیمیایی:استفاده از سمومی همچون  دیازینون ?گوزاتیون آمبوش?دیپترکس و ... به همراه 1 % ملاس یا شکر  که اثر بخشی سمپاشی را بیشتر می کند.

نکته مهم:با مبارزه همزمان شیمیایی و غیر شیمیایی (تلفیقی IPM) می توان با کمترین هزینه  سالم ترین میوه را تهیه نمود.یعنی فقط یکبار سمپاشی آن هم 20 روز قبل از برداشت میوه.

البته تجربه نشان داده سمپاشی در زمانی که گلها تلقیح شده و یک سوم گلبرگها در حال ریزش هستند هم می تواند نتایج رضایت بخشی به همراه داشته باشد.

نکته مهم: استفاده از محلول مویان با هر نوع سم و کود برگی اثر آن سم و یا کود برگ را در حد %70-100 % افزایش داده و استفاده از آن برای کشاورزان توصیه می شود.

سرخرطومی گیلاس:

سوسکی است قرمز طلایی رنگ که مقابل نور به سبز فلزی در می آید.

زمستان گذرانی در 5-10 سانتی متری خاک و به صورت شفیره است.

زمان فعالیت این حشره در شب هاست و با تغذیه از گوشت میوه موجب بد شکل شدن میوه می شود. این سوسک پس از بلوغ روی سطح میوه با خرطوم شکاف ایجاد کرده و تخم می گذارد. بعد از 10 روز این تخمها به لارو تبدیل می شود ولاروهم از گوشت میوه استفاده کرده و علاوه بر کاهش مرغوبیت اغلب موجب ریزش میوه می شود.

مبارزه:

1.مبارزه فیزیکی که در بالا ذکر شده.

2.شیمیایی: مصرف سمومی مثل دیازینون          

باز هم تاکید می شود مبارزه غیر شیمیایی بسیار موثر تر است چون حشره در حالت خواب زمستانه بسیار آسیب پذیر تر است.

کرم سفید ریشه:

حشره بالغ همان سوسک های خالداری هستند که اندازه یک بند انگشت بوده و پرواز می کنند.

خسارت این حشره در مرحله لاروی است بخصوص لارو سن 3

این حشره پس از بلوغ  داخل شکافهای زمین یا درخت تخم گذاری می کند که این تخم ها به لارو تبدیل شده و وارد خاک شده و از ریشه درخت تغذیه می کنند خسارت این لار بگونه ایست که  3-4 عدد از این لاروهای سن 3 می توانند یک درخت را خشک کنند.

مبارزه:

1.غیر شیمیایی:بهترین نوع مبارزه از بین بردن حشره بالغ قبل از تخم گذاری است.چون مبارزه با لاروی که داخل عمق زمین است مشکل است.

2.شیمیایی:استفاده از سمومی همچون دیازینون? ایمیداکلوپراید و ... بر روی زمین

نکته: باید پس از مصرف سم درخت را آبیاری کرد تا سموم به عمق خاک نفوذ کند? البته مقدار آبیاری نباید بیش از 10 میلیمتر( درسایه انداز درخت ) باشد چون اثر سم کم می شود.

سوسک شاخک بلند رزاسه:

سوسک از شیره شکوفه ها استفاده می کند  پس از بلوغ  روی برگ وشاخه ها تخم گذاری می کند این تخم ها بعد از 8 روز  به لارو تبدیل می شوند .لاروها با ایجاد شکاف وارد ساقه و تنه درخت می شوند با استفاده از بافت چوبی منافذی در درخت ایجاد می کنند که به مرور موجب نا بودی درخت می شوند.

خسارت این آفت در مرحله لاروی است.

مبارز:

1.غیر شیمیایی: نابود کردن حشره بالغ(سوسک)

2.شیمیایی:مصرف حشره کشهای فسفره مثل دیازینون?گوزاتیون و ...

زمستان را به صورت لارو در داخل شاخه یا تنه درختان خانواده رزاسه به سر می‌برد

نکته: فاصله زیاد کاشت سبب تبخیر سطحی بالا شده و درختان را نسبت به حمله چوبخواران حساس می‌نماید. باغهای بدون حصار به علت جریان هوا و باد آلودگی بیشتر خواهند داشت.
نکته: کم آبی درختان را در مقابل آفات چوبخوار حساس می‌سازد.
نکته: با انجام صحیح و پیگیر اصول داشت، فاصله، آب، کود و غیره می‌توانیم درختانی سالم داشته باشیم و از حمله حشرات چوبخوار جلوگیری کنیم.

کنه قرمز:

یکی ازمهمترین آفات باغ کنه قرمز اروپایی است زمستان گذرانی این آفت به صورت تخم روی سرشاخه ها ولی در زمستانهای ملایم بصورت پوره و جانور کامل نیز دیده می شوند .
خسارت:
خسارت کنه قرمزمرکبات ازطریق مکیدن شیره برگها ومیوه ها می باشد.با تغذیه کنه،لکه های کم رنگ روی سطح بالایی برگ ظاهرمی شود ودرآلودگی های شدید لکه های بزرگتر خشک شده وممکن است موجب قاشقی شدن،ریزش برگها وخشک شدن سرشاخه های جوان میگردد.فعالیت این کنه ها دربهاروپاییزبیشتراززمستان وتابستان است.میزان خسارت کنه قرمز بستگی به سلامت درخت،مدیریت آبیاری ووضعیت آب وهوایی دارد.برای مثال یک جمعیت نسبتاَ کم ازکنه ها باعث خسارت جدی روی درختهای ضعیف می شود.

مبارزه:

روغن پاشی در زمستان گاهی به همراه  سموم کنه کش و استفاده از کنه کش های همچون نیسورون?اورتوس و ... در زمان فعالیت آفت

شته:                 

حشرات کوچک به رنگ سبز و سیاه هستند که عموما در پشت برگ تجمع کرده و از شیره گیاهی استفاده نموده  و سبب پیچ خوردگی برگ و سر شاخه ها? ضعف عمومی? ریزش شکوفه و میوه های تازه و انتقال بیماری های ویروسی می شوند.

در تراکم کم آسیب آنچنانی ایجاد نمی کنند اما در صورت طغیان حتما باید با آن مبارزه کرد.

مبارزه :

1.غیر شیمیایی:

الف: فیزیکی

ب. مبارزه بیولوژیک (حشرات شکارچی که آفات را می خورند مثل کفشدوزک)

2.شیمیایی

استفاده از یکی از شته کش اختصاصی زیر توصیه می شود.

پی متروزین(چس) به نسبت 5/0-75/0 کیلوگرم در 1000 لیتر آب

پریمور(پریکارب) به نسبت 5/0 کیلو گرم  در 1000 لیتر آب

شته کشها را هیچگاه با روغن به صورت ترکیبی استفاده نکنید

شانکر باکتریایی درختان گیلاس:

عدم آشنایی باغداران با این بیماری و همچنین نحوه کنترل نسبتا مشکل از جمله مهمترین عوامل افزایش خسارت و نابودی درختان بر اثر ابتلا به این بیماری گزارش گردیده است

عواملی مانند طول دوره سرما ?آب?هوای مرطوب وبهاره با یخبندان نقش موثری در ایجاد بیماری دارند و دمای خنک توام با باد برایر ایجاد آلودگی و پراکندگی پاتوژن بسیار مطلوب است.

شانکرها زخم هایی هستند که نسبت به بافتهای سالم اطراف کمی فرو رفته بوده و رنگ آنها از نارنجی روشن تا قهوه ای تیره متغییر است.

این بیماری با ایجاد شکاف های روی تنه و شاخه شروع می شود و از محل شکاف صمغ درخت تراوش میکند(بیشتر در بهار) به مرور برگ های بالا دست کمرنگ (سبز مایل به زرد) شده به داخل پیچ می خورد بعد از چند هفته آن منطقه بوی ترشیدگی می دهد ودر صورت عدم کنترل تعداد واندازه شکاف آنقدر زیاد می شوند که درخت نابود می شود.

عملیات زراعی مناسب و اعمال روشهای کنترل در پایین نگه داشتن میزان و شدت آلودگی نقش دارد

1.انتخاب زمان مناسب هرس: اگر هرس در اواخر بهار و یا اواخر تابستان ویا اوایل پاییز انجام شود آلودگی کمتر خواهد بود? هرس در پاییز و زمستان منجر به شدت بیماری می شود.پیش آگاهی در طول دوره هرس در مدیریت بیماری نقش دارد.

2.انتخاب پایه مقاوم

3.کشت در خاک مناسب: در خاکهای اسیدی شنی و خاک با زهکشی ضعیف کشت انجام نشود.

4. مدیریت علف های هرز

5. استفاده از قلمه سالم برای تکثیر? تا جایی که امکان دارد ارتفاع پیوند افزایش یابد.

 کنترل شیمیایی:

بیشتر برای جلوگیری گسترش آن است با چند نوبت سمپاشی با ترکیبات مسی همچون اکسی کلورایت مس و محلول بردو در طی سال و سمپاشی با استربتومایسین در بهار صورت می گیرد.

پیشنهاد: سمپاشی با اکسی کلورایت در هنگام خزان بعد از انجام هرس و بعد در اوایل بهار سمپاشی با ترکیبی از محلول بردو و استربتومایسین  می تواند بسیار موثر باشد.

نکته مهم: در این بیماری مبارزه شیمیایی نمی تواند بسیار موثر باشد و فقط جهت جلوگیری از گسترش بیماری است.

شانکرهای موجود روی تنه و شاخه های اصلی را می توان با سوزاندن توسط مشعل های گازی کنترل کرد شعله به مدت 5-10 ثانیه روی شانکرها وحاشیه آن گرفته شود تا زمانی که صدای سوخته سدن بافت زیرین شنیده شوند.زمان این کار اوایل تا اواسط بهار است.در صورت نیاز 2-3 هفته بعد تکرار شود.

پوسیدگی  ریشه:

این بیماری قارچی در خاک های بسیار مرطوب باعث آسیب به ریشه و ضعف درخت می شود.

بسته به نوع قارچ با نامهای مختلف همچون آرمیلاریا?رزولیا?فوزاریوم و ...   

پیشگیری:

1.ضد عفونی ریشه قبل از غرس با محلول ذکر شده در بالا

2.عدم آبیاری پای درخت و رعایت فاصله 5/0 متری تا تنه درخت هنگام آبیاری

3.قوی نگه داشتن درخت با کودهی وآبیاری مناسب

4. در صورت ظهور علایم پوسیدگی همچون زردی برگها از پایین به بالا? بوی پوسیدگی از خاک و ریشه?  50 گرم بنومیل را تا فاصله 5/0 متری اطراف درخت بپاشید و بعد آبیاری کنید و یا محلول ریزی  100 گرم بنومیل در 100 لیتر آب در ناحیه سایه انداز

نکته :درختانی که رو به خشکی رفتن دیگر با بنومیل درمان نمی شوند و ازبین می روند.

مبارزه با بیماری پوسیدگی ریشه در قطعات کوچکک

گود کاشتن نهال و قرار گرفتن طوقه وتنه در زیر خاک موجب ضعف درخت شده و شرایط حمله قارچ را فراهم می شود.